ไม่ได้ตั้งกระทู้มานาน

ขอตั้งสักกระทู้เถอะ เพื่อสนทนาปราศัยถกปัญหาข้อธรรมกับนายโฮฮับ เรื่องชีวิต (ชีวิตินทรีย์- อินทรีย์คือชีวิต)

สืบๆมาจากลิงค์นี้

viewtopic.php?f=1&t=43101&start=15

ชีวิตประกอบด้วยขันธ์ ๕ เท่านั้น ไม่มีสิ่งใดอื่นอีกนอกเหลือจากขันธ์ ๕ ไม่ว่าจะแฝงอยู่ในขันธ์ ๕ หรืออยู่ต่างหากจากขันธ์ ๕ ที่จะมาเป็นเจ้าของหรือควบคุมขันธ์ ๕ ให้ชีวิตดำเนินไป

ในการพิจารณาเรื่องชีวิต เมื่อยกเอาขันธ์ ๕ ขึ้นเป็นตัวตั้งแล้ว ก็เป็นอันครบถ้วนเพียงพอ

ขันธ์ ๕ หรือ ชีวิต เป็นกระบวนการที่ดำเนินไปตามกฎแห่งปฏิจจสมุปบาท ที่สัมพันธ์เนื่องอาศัยสืบต่อกัน ไม่มีส่วนใดในกระแสคงที่อยู่ได้ มีแต่การเกิดขึ้นแล้วสลายตัวไป พร้อมกับทีเป็นปัจจัยให้มีการเกิดขึ้นแล้วสลายตัวต่อๆไปอีก

ส่วนต่างๆสัมพันธ์กัน เนื่องอาศัยกัน เป็นปัจจัยแก่กัน กระบวนการนี้ดำเนินไปอย่างมีเหตุผลและคุมเป็นรูปร่างต่อเนื่องกัน

ในภาวะเช่นนี้ ขันธ์ ๕ หรือชีวิต จึงเป็นไปตามกฎแห่งไตรลักษณ์ คือ อยู่ในภาวะแห่ง อนิจจตา ไม่เที่ยง ไม่คงที่ เกิดดับเสื่อมสลายอยู่ตลอดเวลา อนัตตตา ไม่มีส่วนใดที่มีที่เป็นตัวตนแท้จริง และไม่อาจยึดถือเอาเป็นตัว จะเข้ายึดครองเป็นเจ้าของ บังคับบัญชาให้เป็นไปตามความปรารถนาของตนจริงจังไม่ได้ ทุกขตา ถูกบีบคั้นด้วยการเกิดขึ้นและสลายตัวอยู่ทุกขณะ และพร้อมที่จะก่อให้เกิดความทุกข์ได้เสมอ ในกรณีที่มีการเข้าไปเกี่ยวข้องด้วยความไม่รู้และยึดติดถือมั่น


(พุทธธรรมฉบับปรับขยาย ตอนชีวิตเป็นอย่างไร ? หน้า 164)

วางหลักไว้ก่อน

แค่นั้นก็พอเห็นแล้วว่า ชีวิตเป็นอย่างไร ทั้งหลักปฏิจจสมุปบาท ทั้งไตรลักษณ์ ฯลฯ รวมอยู่ในชีวิตแต่ละชีวิตๆนี้หมด

แล้วนายโฮฮับไปบ่นเพ้อถึงขันธ์ ๕ ที่ไหน หรือว่าอยู่บนฟ้า หรือในอเวจีหือออ

หรือจะเถียง

พิจารณาบทความนี้ประกอบเข้าอีก

ธรรมดาว่า ปุถุชนย่อมมีความยึดถือในตัวตนอย่างเหนียวแน่น อย่างหยาบๆ ก็ถือเอารูป คือ ร่างกายเป็นตัวตน
เมื่อคิดลึกซึ้งลงไป เห็นว่าร่างกายเป็นตัวตนไม่ได้ เพราะมีความเปลี่ยนแปลงให้เห็นได้ชัดๆโต้งๆ
ก็เลื่อนไปยึดเอาจิตหรือคุณสมบัติบางอย่างของจิต เช่น ความรู้สึก ความจำ ปัญญา การรับรู้ เป็นต้น ว่าเป็นตัวตน
ถ้าใช้ศัพท์ทางธรรมที่ว่า ยึดเอาขันธ์ใดขันธ์หนึ่งเป็นอัตตา บางทีก็ยึดถือรวมๆคลุมๆทั้งกายและใจ คือ ขันธ์ ๕ ทั้งหมดว่าเป็นตัวตน

บ้างคิดแยบยลลึกซึ้งต่อไปอีกว่า ทั้งกายและใจ หรือขันธ์หมดทั้ง ๕ เป็นตัวตนไม่ได้ แต่มีตัวตนอยู่ต่างหาก เป็นอัตตา หรือ อาตมันตัวแท้ตัวจริง เป็นแก่นเป็นแกนของชีวิต ซ้อนอยู่ภายในขันธ์ ๕ หรือ อยู่นอกเหนือจากขันธ์ ๕ แต่เป็นตัวครอบครองควบคุมอยู่อีกชั้นหนึ่ง

ถึงได้ว่าว่า นายโฮฮับจัง หลงชีวิต บ้าชีวิต แต่บอกไม่ยึดติดขันธ์ ๕ อย่างนี้ฮาจนอุจจาระแตกอุจจารแตน

นายโฮฮับ นักธรรมข้างธรรมาสน์ ขันข์ ๕ ที่นายพร่ำบ่นถึง แยกจากไหนไปไหน ถ้าไม่ใช่ท่านจำแนกชีวิตออกเป็นขันธ์ เป็นรูปนาม เป็นอายตนะ ฯลฯ

ถ้าถามว่า เขาจำแนกทำไม? ถามได้ ก็จำแนกเพื่อให้รู้ว่า ชีวิตเป็นแต่สภาวะ ไม่ใช่สัตว์บุคคล ตัวตนเราเขา มันเป็นธรรมชาติหรือส่วนหนึ่งของธรรมชาติ

ก็ธรรมชาติมันเผยตัวมันเองแล้ว แต่คนหรือมนุยย์ ไม่เข้าใจมัน จึงวุนวายเพราะธรรมะปรากฎตัว (ว่าโดยปรมัตถ์) นี่คือปัญหาของผู้มนสิการกายใจ (รูปนาม) หรือผู้ปฏิบัติธรรมหรือปฏิบัติกรรมฐาน

วางหลักให้โฮฮับจังพิจารณาอีกว่าชีวิตแท้ๆล้วนๆหรือธรรมชาติมันเป็นยังงี้ ที่เราพูดๆถึงไตรลักษณ์บ้าง ปฏิจจสมุปบาทบ้าง...ก็ภาวะแต่ละด้านๆของชีวิต (รูปนาม) นี่แหละ ดู


ลักษณะทั้งสาม คือ อนิจจัง ทุกขัง และอนัตตา เป็นภาวะที่สัมพันธ์เนื่องอยู่ด้วยกัน เป็นอาการสามด้านหรือสามอย่างของเรื่องเดียวกัน เป็นเหตุเป็นผลของกันและกัน ดังพุทธพจน์ที่ตรัสบ่อยๆว่า “สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้นเป็นทุกข์ สิ่งใดเป็นทุกข์ สิ่งนั้นเป็นอนัตตา (ยทนิจฺจํ ตํ ทุกฺขํ ยํ ทุกฺขํ ตทนตฺตา)” และมักมีข้อความที่ตรัสต่อไปอีกด้วยว่า “สิ่งใดเป็นอนัตตา สิ่งนั้นพึงเห็นด้วยสัมมาปัญญาตามที่มันเป็นว่า นั่นไม่ใช่ของเรา มิใช่เราเป็นนั่น นั่นไม่เป็นตัวตนของเรา”

แน่แล้วหรือเอาธรรมของครูบาอาจารย์(หลวงพ่อปยุต) มาถกกับผม
มีปัญญาพอที่จะเข้าใจจุดประสงค์ของหลวงพ่อท่านหรือเปล่า
ยังไม่ทันไรเลย เริ่มเรื่องก็มั่วแล้ว
กระทู้ก่อนหน้าบอกว่า ชีวิตคือ......ดูที่ยกมาอ้างอิง


แต่พอมากระทู้นี้ดันบอกว่า ..เรื่องชีวิตชีวิตินทรีย์-อินทรีย์คือชีวิต

นู๋กรัชกายมั่วเละแล้ว ...ชีวิตินทรีย์มันเป็นเจตสิกเป็นอาการของจิต

มันไม่ได้หมายถึงชีวิตที่เป็นคน...เข้าใจมั้ย บอกเท่าไรไม่ฟังว่า
ขันธ์ห้ามันเป็นมหาลัย แต่ชีวิตของนู๋กรัชกายเป็นแค่อนุบาล

เข้าใจหลวงพ่อท่านหรือเปล่า ท่านเกริ่นสอนเพื่อให้รู้ว่าความหลงยึดมั่นคืออะไร
ถ้าเราพูดถีงขันธ์ห้าแล้ว คำว่าชีวิตมันก็ไม่มีตัวตน ไม่มีความหมายแล้ว

นู๋กรัชกายซ้ำซากอยู่กับขันธ์ห้าคือชีวิต
ไหนลองบอกซิว่า ต้นหญ้าที่ผมเคยยกตัวอย่าง มันมีชีวิตมั้ย
มันก็มีชีวิต แล้วถามอีกว่า มันมีขันธ์ห้ามั้ย ต้นไม้ต้นหญ้ามันไม่มีขันธ์ห้า

แล้วมาพูดได้ไงว่าชีวิตคือขันธ์ห้า

สัตว์มันก็มีขันธ์ มันก็มีชืวิต แต่จะบอกว่า ชีวิตของสัตว์เป็นขันธ์ห้าไม่ได้
เพราะสัตว์มันไม่มีปัญญารู้ขันธ์ห้า

ธรรมของพระพุทธเจ้า การที่จะรู้ต้องรู้ได้ที่กายใจของตัวเท่านั้น
อย่างผมมอง สิ่งที่อยู่ข้างหน้าผม ก็คือนู๋กรัชกาย นู๋กรัชกายเป็นแค่
สมมุติบัญญัติ นู๋กรัชกายจริงเรียกว่าชีวิต

แต่ถ้าผมมองนู๋กรัชกายเป็นแค่ รูปที่มากระทบกับตาของผม
แบบนี้จึงเรียกว่าขันธ์

จะเถียงทำไม มันเละตั้งแต่เริ่มออกแขกแล้ว
นี่เอาปฏิจฯเอาไตรลักษณ์ มาร่วมอยู่ใน ชีวิต

นู๋กรัชกาย เอาวงปฏิจสมุบาทมาโชว์
ถามหน่อยรู้เรื่องหรือ เอางี้ถามหน่อย
ชีวิตคืออะไรในวงปฏิจสมุบาท?
เอามาอ้างต้องรู้น่ะหรือไม่รู้ก็บอกมา

อ้าวว ก็บอกมาเนิ่นนานแล้ว ชีวิต (ที่เรียกว่าคนหนึ่งๆนี้หรือคนหนึ่ง่ๆคือชีวิตหนึ่งนี้) ท่านจำแนกแจกแจง เป็นรูปนามบ้าง เป็นขันธ์บ้าง ฯลฯ เป็นอินทรีย์ ๒๒ บ้าง ชีวิตินทรีย์ ก็อยู่ในอินทรีย์ ๒๒ นั้น อะไรเขาเปลียนไปจากเดิมก็ไม่รู้สะแล้ว




เอาล่ะน่ะ แล้วหมายถึงอะไรล่ะงั้น พ่อมหาลัย (ห้องแถว)

ตอบนะครับประเด็นนี้ เอาตรงๆตามที่โฮฮับคิดเข้าใจเลย ว่าไป

สังขาร คือ เบญจขันธ์ ซึ่งรวมคนหมดตัวแล้วทั้งกายและใจ เป็นอนิจจา ทุกขา และอนัตตา เป็นไตรลักษณ์ครบทั้ง ๓ เป็นเรื่องของสภาวะตามธรรมดาของธรรมชาติทั้งนั้น ไม่ต้องมีตัวคนเข้าไปยุ่งเกี่ยว มันก็เป็นของมันอยู่อย่างนั้น จึงยังไม่มาเข้าในเรื่องของอริยสัจ (ทั้งที่ทุกข์/ทุกขา ก็มีอยู่ในไตรลักษณ์)

ก็ถามต่อไปว่า แล้วเมื่อไรล่ะ เบญจขันธ์ หรือขันธ์ ๕ (ชีวิต) จึงจะมาเป็นทุกข์ในอริยสัจ?

อ้าว ถามได้ ชีวิต ก็คือคนหมดทั้งตัวทั้งกายใจนี่แหละชีวิต ปฏิจจสมุปบาทก็ชีวิต(ส่วนนามธรรม-จิตใจ) ที่มันเป็นไปยังงั้น (มัชเฌนธรรม) ถ้าจิตใจยังมืดบอด คือถูกอวิชชาครอบงำ ก็ไปจบที่ทุกข์แล้วก็ทุกข์

แต่ถ้าบัณฑิตชนปฏิบัติถูกต้อง (มัชฌิมาปฏิปทา) วิชชาก็เกิด ฯลฯ ก็จบที่ดับทุกข์

กรัชกายศึกษาธรรมที่คน มิใช่คิดละเมอเพ้อฝันหาธรรมะบนฟากฟ้า

แล้วโฮฮับว่าปฏิจจสมุปบาทไตรลักษณ์อยู่ไหน ตอบนะอยากรู้

ไหนลองอธิบายซิ ถ้านู๋กรัชกายบอกว่า คนหนื่งๆก็คือชีวิต
แล้ว พืชกับสัตว์มันเป็นเป็นชืวิตหรือเปล่า

ที่เขาแยก ขันธ์ห้าออกมา เป็นเพราะขันธ์ห้าเป็นธรรมที่เกิดภายในกายใจของเรา
ส่วนชีวิตมันเป็นธรรมชาตินอกกายใจเรา เข้าใจมั้ย


ถามไปว่าชีวิตอยู่ส่วนไหนของวงปฏิจสมุบาทก็ไม่ตอบ เนียนอยู่เรื่อย
ใครเขาไปจำแนกแจกแจงชืวิตเป็นรูปนาม มั่วอีกแหล่ะ
รูปนามกับชืวิตมีคนละเรื่อง ชีวิตกับรูปนามมันอธิบายกันไปคนละทางกันเลย

ที่ท่านจำแนกแจกแจงคือ...ท่านแจกแจง รูปนามออกมาเป็นขันธ์ห้า

ส่วนอินทรีย์๒๒ล้วนเป็นนาม
ส่วนชีวิตินทรีย์หนี่งใน๒๒นั้น เป็นสิ่งที่ไปหล่อเลี้ยง รูปนามให้ดำรงอยู่
ทำความเข้าใจอีกนิด กายหรือรูปทีประชุมรวมกันอยู่ได้ ก็ต้องอาศัยชืวิตินทรีย์
ไปคอยหล่อเลี้ยงรูปนั้นไว้ ความหมายจึงเป็นรูป(กาย)กับนาม(จิต)


อ้างอิงอะไรให้มันยาวหน่อยได้มั้ย เดี๋ยวคนอ่านไม่เข้าใจคำถาม
ถ้าชืวิตินทรีย์ ไม่ได้หมายถึงคนก็คือ ชีวิตินทรีย์เป็นนามหรืออาการของจิต
ที่ไปช่วยให้รูปกายสามารถ กระทำกรรมด้วยอวัยวะหรือที่เรียกว่าอาการ๓๒นั้นแหล่ะ