อะไรเป็นต้นเหตุแห่งทุกข์กันแน่ ขันธ์ 5 หรือ ไตรลักษณ์ หรือ สิ่งที่มากระทบ

สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้นเป็นทุกข์ แล้วมีสิ่งไหนในโลกในจักรวาลนี้ที่เที่ยงบ้าง ใครตอบได้ชอบตอบที

เหตุแห่งทุกข์ พระผู้มีพระภาคทรงแสดงไว้หลายอย่าง หลายนัยยะครับ
แต่ที่ตรัสบ่อยๆ เสมอๆ ในอริยสัจสี่ ก็คือ ตัณหาอันให้เกิดในภพใหม่ ประกอบด้วยนันทิราคะ เพลิดเพลินยิ่งนักในอารมณ์นั้นๆ คือ กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา

แล้วตัณหาเกิดจากอะไรครับ

ไม่ใช่ทั้งหมด....นี้แหละ

หากคุณ...ไม่เที่ยง..ว่าตัวเองไม่หล่อ...
ไม่หล่อเพราะ..รูปร่างไม่เหมือนดารา

รึว่า...ไม่หล่อ..เพราะเดียวมันก็แก่

รึว่า..ไม่หล่อ..เพราะคนอื่นเขาว่า

ผมว่า...หากคุณไม่คิดซะอย่างเดียว...อะไร ๆ ก็ทำให้คุณไม่เที่ยง..ไม่หล่อได้หรอก


พอจะเห็นอะไรที่ทำให้คุณไม่เที่ยง...ไม่หล่อได้แล้วรึยัง..




หลงคิดว่า..หล่อแล้วจะดี...จึงควานหาวิธีทำให้หล่อ

หล่อ หรือ ไม่หล่อ เพราะความคิดของเราใช่ไหมครับ ทำให้เกิดความ "พอใจ ไม่พอใจ"
เกิดจากความคิดไม่เที่ยง มีเกิด มีดับ มีการเปลี่ยนแปลงตามเหตุปัจจัย

ดันเอาคำตอบผิดๆมาให้เลือก อย่างนี้ใครเขาจะเลือกถูก
ย่ำคิดย่ำทำอยู่นั้นแหล่ะ

คำตอบสมาชิกก็ตอบไปแล้วในกระทู้ก่อน ไม่คิดจะใส่ใจ ดื้อจนด้านแล้วนะครับ

อันนี้ก็ถามผิด ...มันต้องถามว่า สิ่งใดในโลกที่ไม่เที่ยง
คำตอบก็คือกายใจเราที่ไม่เที่ยง

ความไม่เที่ยง เที่ยงค่ะ
มีธาตุ มีขันธ์ ก็มีทุกข์
หมดธาตุ หมดขันธ์ก็ไม่มีทุกข์ค่ะ

ตอบผิด สรรพสิ่ง "ไม่เที่ยง"

อย่าเอาแต่...ส่งจิตออกนอกซี...

จิตไม่ไปจับมันซะอย่าง...อะไรจะเที่ยงหรือไม่เที่ยง...มันก็เป็นธรรมชาติของมันอยู่อย่างนั้น

ไม่มีผลอะไร...

ทั้งขันธ์ 5 ไตรลักษณ์ หรือสิ่งที่มากระทบ(ผัสสะ) ไม่ใช่เหตุแห่งทุกข์ เป็นแค่ปัจจัยให้เกิดทุกข์

เหตุแห่งทุกข์ หรือสมุทัย ที่รู้ง่ายที่สุดคือตัณหา ดังที่คุณ FLAME บอกและมีอ้างอิงไว้ในอริยสัจ 4
แต่ลึกลงไปจนถึงรากเหง้า เหตุแห่งทุกข์คือ อวิชชา ความไม่รู้ เพราะไม่รู้จึงเห็นผิด(มิจฉาทิฐิ) เห็นผิดคือเห็นว่ากายใจนี้เป็น เรา หรือเป็น อัตตา ตัวกู ของกู มีกูจึงมีทุกข์ มีกู จึงมีเกิด มีแก่ มีเจ็บ มีตาย มีภพ ชาติ และความเวียนว่ายทำกรรมเสวยผลกรรมกันไปไม่รู้จบ
มี กู จึงมีความยึดถือในขันธ์ 5

มีกู จึงไปพยายามทำกรรมที่สวนทางกับกฏของไตรลักษณ์ ไปพยายามทำสิ่งที่อนิจจังให้เป็นนิจจัง สิ่งที่เป็นทุกขังให้เป็นสุขขัง สิ่งที่เป็นอนัตตา ให้เป็น อัตตา

มี กู จึง มีปฏิกิริยาตอบโต้กับผัสสะ เป็นยินดี ยินร้าย เฉยๆ และทำให้เกิดตัณหา

สิ่งที่เที่ยงในโลกและจักรวาล คือ สัจจธรรมและ"นิพพาน"

- ถ้าร่างกายเราเที่ยงคงไม่เป็นทุกข์
- ถ้าจิตเราเที่ยงคงไม่เป็นทุกข์
- ถ้าสิ่งกระทบตัวเราเที่ยงคงไม่เป็นทุกข์



สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งน้้นเป็นทุกข์

กระผมรู้สึกว่า.....กำลังมีความสับสน...ของคำว่าทุกข์...ของใครบางคนอยู่เป็นแน่แท้



ทุกข์...ตัวนี้..ใคร ๆ เห็นย่อมเข้าใจตรงกันว่า...คือความทุกข์ของใจคน...เป็นเวทนา


นี้เป็นคำพุทธพจน์....

ทุกข์..ตัวนี้..หมายถึง...ความที่ไม่อาจตั้งอยู่อย่างเดิมได้ของทุกสรรพสิ่ง...

มิใช่ในความหมาย...ของ...ความทุกข์ใจซึ่งเป็นเวทนา

คิดผิด..ก็คิดใหม่ได้

ของมันไม่เที่ยง..อยู่แล้ววว..

ใช่ครับทุกข์ในใจตน ทุกข์ในใจเกิดจากความไม่เที่ยง
ของ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ และสิ่งที่กระทบก็ไม่เที่ยงเหมือนกัน (รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์)

เพื่อให้เห็นความไม่เที่ยง ต้องพิจารณาขันธ์ 5 และสิ่งกระทบเพื่อให้เห็นความไม่เที่ยง เพราะสิ่งเหล่านี้อยู่ในใจ และรอบตัวเรา เป็นการเติมความจริงในสัญญา นำไปสู่ปัญญาในการดับเหตุแห่งทุกข์
สาเหตุแห่งความทุกข์ คือ ความไม่เที่ยง
ถ้าขันธ์ 5 เที่ยง สิ่งกระทบเที่ยง คงไม่เป็นทุกข์


- ทุกข์ใจ เพราะความไม่เที่ยงของจิต (เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ) เกิดการปรุงแต่ง

- ทุกข์กาย เพราะความไม่เที่ยงของ รูป ในขันธ์ 5

เพื่อหาความไม่เที่ยงต้องพิจารณาสรรพสิ่ง

ความเห็นของคุณไม่เที่ยง
ถ้าร่างกายเราเที่ยงคงไม่เป็นทุกข์
- ถ้าจิตเราเที่ยงคงไม่เป็นทุกข์
- ถ้าสิ่งกระทบตัวเราเที่ยงคงไม่เป็นทุกข์

สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งน้้นเป็นทุกข์

asoka ตอบ
คุณไม่เที่ยง เกิดดับ ดูเป็นคนฉลาดในธรรม ตั้งประเด็นกระทู้ขึ้นมาล้วนน่าสนใจ มีผู้คนเข้ามาตอบโต้สนทนา
แต่จากกระทู้มากมายและการแสดงความเห็นของคุณ เมื่อประมวลและสรุปลงมาแล้ว ทำให้เห็นได้ว่า คุณไม่เที่ยง เกิดดับ กำลังยึดมั่นถือมั่นอยู่อย่างแน่นเหนียวกับความเห็น ที่ชัดๆและแสดงบ่อยที่สุดคือ คำนี้
"สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งน้้นเป็นทุกข์"

และอีกเรื่องหนึ่งที่สำคัญมากเพราะอาจทำให้ผู้ใหม่หลงเชื่อและเห็นผิดตามไปด้วย คือเรื่องที่ว่า "มรรค 8 เป็นผล เป็นธรรมสำหรับพระอริยเจ้า"
มีปลีกย่อยอีกหลายเรื่องที่ยังต้องวิเคราะห์แก้ไขกันต่อไป

จากคำตอบในกระทู้ที่ผ่านมาผมได้บอกแล้วว่า สิ่งที่เที่ยงแท้แน่นอนในโลกและจักรวาลนี้มีอยู่ คือสัจจธรรม
ทั้งหลาย อย่างเช่น นิพพาน เอาให้ง่ายกว่านั้น ลองมาดูธรรมธาตุที่ประกอบขึ้้ืนเป็นรูปกาย อันได้แก่มหาภูตรูปทั้ง 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ ธรรมธาตุทั้ง 4 นี้ มีสัจจะที่แสดงไว้เป็นสากลอยู่ตลอดกาล ไม่ว่าจะพิสูจน์ด้วยคน ชาติ ภาษาไหนก็ตาม
สัจจะ หรือธรรมชาติของธาตุดินคือ แข็ง อ่อน หยาบกระด้าง นุ่มนิ่ม
สัจจะ หรือธรรมชาติของธาตุน้ำ คือซึมซับ เอิบอาบ แตกแยก เกาะกุมกันเข้า
สัจจะ หรือธรรมชาติของธาตุ ลมคือ ไหวกับนิ่ง ซึ่งแปลงออกมาเป็น เจ็บ ปวด เต้น ตอด โยก คลอน ไหว นิ่ง
สัจจะ หรือธรรมชาติของธาตุไฟ คือ ร้อน หนาว เย็น อุ่น

สัจจธรมของพระไตรลักษณ์ก็เป็นไปตามพุทธวัจนะว่า
สัพเพสังขารา อนิจจา ความปรุงแต่งทั้งหมดเป็นอนิจจัง ไม่เที่ยง
สัพเพสังขารา ทุกขา ความปรุงแต่งทั้งหมดเป็น ทุกขัง ทนอยู่ไม่ได้
สัพเพธัมมา อนัตตา ธรรมทั้งหมดทั้งปวงไม่ใช่ตัวตน บังคับบัญชาไม่ได้ ไร้สาระ แก่นสารให้ยึดถือ กลวง ว่างเปล่า

สัจจะอี่นๆที่เป็นนามธรรมอาจมีข้อถกเถียงกันได้บ้างถ้าไม่รู้จริงเช่น "ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว" "ผู้รู้ดีเป็นผู้เจริญ ผู้รู้ชั่ว(หรือรู้ผิด)เป็นผู้เสื่อม" "ธรรมทั้งปวงไม่ควรยึดมั่นถือมั่น"

การสนทนาธรรมที่ดีนั้น ที่สิ้นสุดยุติธรรมก็คือการเข้าถึงสัจจธรรมอันเดียวกัน มีความเห็นลงกันได้ตาม
สัจจธรรมนั้นๆ ที่มีผู้มาแสดงความเห็นและถกเถียงกันยอะในกระทู้ของคุณเพาะมีเรื่องที่ไม่ใช่สัจจธรรมและไม่ยุติธรรมอยู่มากมาย จึงไม่ลงตัวกันได้สักที

ที่สำคัญที่สุดหากความเห็นผิดนั้นยังไม่ได้แก้ไขหรือไม่ยอมแก้ไข จนไม่มีใครบอกเตือนได้ ควมเห็นผิดนั้นนอกจากจะไปพอกพูนมานะทิฐิ ของเจ้าของความเห็นแล้ว ยังเป็นอันตรายต่อผู้ใหม่ที่มารู้ผิด เห็นผิด เชื่อผิดตามไปด้วย จึงเป็นสิ่งที่พึงสังวรระวังให้มาก

กระทู้ใหม่ที่น่าจะเกือบล่าสุดของคุณ ไม่เที่ยง เกิดดับ ที่กำลังจะพยายามประกาศว่า "อนิจจัง เป็นธรรมที่สุดยอด" ด้วยความยึดที่อาจจะสุดโต่งอยู่ขณะนี้ในหัวใจของคุณ จะได้รับคำชี้แจงกันโดยละเอียดต่อไป เพื่อให้เกิดความยุติธรรมและสมดุลย์ในใจของคุณไม่เที่ยง เกิดดับ

ขอให้กุศลจาการตั้งกระทู้ดีๆมีผู้มาร่วมสนทนาธรรมเยอะแยะของคุณไม่เที่ยงมาทำให้ความยึดมั่นถือมั่นของคุณจงดับไปตามชื่อของคุณด้วยเทอญ แลให้เจริญในธรมมะอันถูกต้องของสมเด็จพระบรมศาสดาโคตมะสัมมาสัมพุทธเจ้า อย่าให้ยาวไกลไปถึงพระพุทธเจ้าองค์ข้างหน้าเลย