เวทนาเกิดจากการผัสสะ หรือการกระทบ ของอินทรีย์ 6 กับ อายตนะภายนอก (รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์)

วิญญาณ > สัญญา > สังขาร > เวทนา นี่เรียกว่าการทำงานของจิต

ยกตัวอย่าง ตาเห็นรูป (ตา+รูป ) > วิญญาณ> สัญญา > สังขาร > เวทนา ทำงานทันที
ตาเห็นรูปจิตเกิดดับ 17 ครั้ง (วิสัยพระพุทธเจ้าเท่านั้นที่รู้ได้)

ขอบคุณอ่านแล้วเข้าใจง่ายครับ เรียนถามว่า เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เกิดขึ้น ตั้งอยู่และดับไปด้วยเวลาอันรวดเร็ว (บทความของคุณ govit2552) มีลักษณะอย่างไรครับ

เวทนาทำงานอันดับแรกครับ เวทนา คือ รู้สึกเท่านั้น ทำหน้าที่รับ
อินทรีย์ 6 ผัสสะ อายตนะภายนอก > เวทนา >สัญญา > สังขาร >วิญญาณ > พอใจ ,ไม่พอใจ

ยกตัวอย่าง

ได้กินน้ำปลา
น้ำ ผัสสะ ลิ้น > รู้สึกเฉพาะของน้ำปลา > จำรส หรือค้นหา > ปรุงแต่ง > รับรู้ว่านี่คือรสเค็ม/เค็มจากอะไร > พอใจ ,ไม่พอใจ

ได้ยินเสียงเพลง
เสียง ผัสสะ หู > รู้สึกได้ยิน เสียงดัง เบา หรือสั่น > จำเสียงเพลง หรือค้นหา> ปรุงแต่ง > รับรู้ว่านี่คือเสียงเพลง/เพลงอะไร > พอใจ, ไม่พอใจ

ได้กลิ่นดอกไม้
กลิ่น ผัสสะ จมูก > ได้กลิ่น > จำกลิ่นดอกไม้ หรือค้นหา > ปรุงแต่ง > รับรู้ว่านี่คือกลิ่นดอกไม้ /ดอกอะไร > พอใจ,ไม่พอใจ

เวทนา คือ รู้สึกเท่านั้นแต่ยังไม่รู้ว่าอะไร

เห็นด้วยคะว่า วิญญาณการรับรู้ต้องมาก่อนเวทนา เวทนาที่แปลว่า สุขทุกข์หรือกลางๆ ต้องเกิดจากการปรุงแต่งของจิต คือ สังขาร

สาธุ....คุณแก้วฯเข้าใจ...ถูกแล้ว

แล้วก็สาธุ..คุณวิริยะ..ด้วย

ส่วนคุณ..ไม่เที่ยงฯ....ดูตัวอย่างที่คุณยกมาเองก็ได้นะ

ยกตัวอย่าง

ได้กินน้ำปลา
น้ำ ผัสสะ ลิ้น > รู้สึกเฉพาะของน้ำปลา > จำรส หรือค้นหา > ปรุงแต่ง > รับรู้ว่านี่คือรสเค็ม/เค็มจากอะไร > พอใจ ,ไม่พอใจ

รู้สึกเฉพาะของน้ำปลา >.....วิญญาณ..
จำรส หรือค้นหา > .......สัญญา
ปรุงแต่ง > รับรู้ว่านี่คือรสเค็ม/เค็มจากอะไร >....สังขาร

อาจไม่ชัดเท่าไร...เพราะมันเป็นตัวอย่างของคุณเอง

แต่...ที่ชัด ๆ คือ

พอใจ ,ไม่พอใจ ......นี้มันเวทนา

ดังนั้น....



ผิด....

พิจารณาอย่างเป็นธรรมเอาเองนะ...เพราะคนที่ได้ก็คือตัวเอง

ขอให้เจริญในธรรม..ครับ

ขอบพระคุณที่ให้การชี้แนะผมเข้าใจผิดเอง.....

ขอขอบคุณทุกท่านนะค่ะ ได้คำตอบแล้วคะ ขอบคุณ คุณกบฯ ที่ปิดกระทู้ได้สวย

เรียน คุณชิดชัย

ขันธ์5 เวลาเกิดขึ้น เกิดขึ้นพร้อมเพรียง กันทั้ง5ขันธ์

ขันธ์5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ

ขันธ์5 ถ้าแบ่งเป็น 2 สองส่วน ได้แก่ รูป และนาม

รูป ก็คือ รูป
นาม ก็คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ

นามเวลาที่ เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป นั้น เกิดขึ้นพร้อมกัน ตั้งอยู่ และดับไปพร้อมกัน ทั้ง4ขันธ์(เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ)

อธิบายว่า........

เมื่อใด มีเวทนา เมื่อนั้นมีสัญญา สังขาร วิญญาณ...............เกิดร่วมด้วยพร้อมกัน
เป็นไปตาม สหชาตปัจจัย

เมื่อใด มีสัญญา เมื่อนั้นมีเวทนา สังขาร วิญญาณ ...............เกิดร่วมด้วย

เมื่อใด มีสังขาร เมื่อนั้นมีเวทนา สัญญา วิญญาณ ................เกิดร่วมด้วย

เมื่อใด มีวิญญาณ เมื่อนั้นมีเวทนา สัญญา สังขาร ................เกิดร่วมด้วย


สรุป ก็คือนามขันธ์ทั้ง4 เวลาเกิด เกิดพร้อมกัน ตั้งอยู่ และดับไปพร้อมกัน

ส่วนรูปนั้นมันมีหลายรูป ซึ่งมีการเกิดขึ้น แตกต่างกันไป

บางรูปเกิดพร้อมกับนาม
บางรูปเกิดขณะที่นามตั้งอยู่
บางรูปเกิดขณะที่นามกำลังดับไป

แต่รูปนั้นมีอายุมากกว่านามถึง 17 เท่า

รูปมีลักษณะ เกิดขึ้น ตั้งอยู่ เสื่อม และดับไป

ทบทวน......... จะเห็นว่า ต่างกับนาม ...........

นาม เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป
รูป เกิดขึ้น ตั้งอยู่ เสื่อม ดับไป

คงเป็นเหตุผลนี้ ทำให้รูปมีอายุมากกว่านาม ถึง 17 เท่า


ส่วนความถี่ที่เกิดรูปนาม ................................ค่อยมาว่ากันครับ
แต่ที่ทราบมา ความถี่สูงกว่า ความถี่แสงครับ

ขันธ์ 5
รูป คือ กาย (ดิน น้ำ ลม ไฟ)
จิต คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ

"เมื่อรูปดับ จิตก็ดับ เมื่อจิตดับ รูปก็ดับ"

จากพระไตรปิฏกครับ

สิ่งที่ไม่เป็นจิต ก็คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และนิพพาน(เรียกอีกชื่อหนึ่งคือ อสังขตธาตุ)

รูป ไม่ใช่ จิต
เวทนา ไม่ใช่ จิต
สัญญา ไม่ใช่ จิต
สังขาร ไม่ใช่ จิต .......................................หมายถึงสังขารขันธ์เท่านั้น
นิพพาน ไม่ใช่ จิต

5 อย่าง นี้แล ไม่ใช่จิต

แล้วจิตคือส่วนไหน คืออะไร เกิดได้อย่างไร ดับได้อย่างไร

จักขุวิญญาณ เป็น จิต
โสตวิญญาณ เป็น จิต
ฆานวิญญาณ เป็น จิต
ชิวหาวิญญาณ เป็น จิต
กายวิญญาณ เป็น จิต
มโนธาตุ เป็น จิต
มโนวิญญาณธาตุ เป็น จิต


สรุป ก็คือ วิญญาณทั้งปวง เป็นจิต
หรือพูดได้ว่า กองวิญญาณ เป็นจิต
หรือพูดอีกอย่าง วิญญาณขันธ์ เป็นจิต

ขันธ์ 5
กับอุปาทาน ในปฏิจจสมุปบาท เป็นสิ่งเดียวกันหรือไม่ครับ

ขอบคุณ คุณgovit2552 นะก๊าบบ