ขอตอบเจ้าของกระทู้ดังนี้ครับ

ถาม : ผมสงสัยว่าการศึกษาธรรมะมากๆ (อ่านหนังสือ) หรือพูดคุยธรรมะ กับ การนั่งสมาธิ อะไรจะทำให้เราเข้าใจธรรมะได้มากกว่ากันเพราะว่ามีบางคนบอกกับผมว่าให้นั่งสมาธิมากๆ แล้วสมาธิจะสอนเราเอง แต่ผมว่าถ้าเราไม่ศึกษาแล้วเราจะเข้าใจธรรมะได้อย่างไร แต่เขาบอกว่าความรู้ไม่ใช้ปัญญา ผมขอกรุณาผู้รู้ช่วยอธิบายให้ผมเข้าใจน่อยครับ

ตอบ : การศึกษาธรรมะมากๆ ด้วยการอ่านหนังสือ จะทำให้ได้ปัญญาแน่นอนครับ แต่ปัญญาที่ได้จะเป็นระดับของสุตมยปัญญา แต่ถ้าหากเรานำสิ่งที่อยู่ในหนังสือมาคิดพิจารณาต่อไปอีกทีด้วยก็จะทำให้เกิดปัญญาที่สูงขึ้นไปอีกขั้นเป็นปัญญาระดับจินตมยปัญญาได้ แต่ต้องอยู่ที่ว่าเราคิดอะไร คิดอย่างไร

ส่วนการนั่งสมาธิ ก็ทำให้เกิดปัญญาได้เหมือนกันครับ แต่ไม่เสมอไปว่าจะทำให้เกิดปัญญาระดับโลกุตตระได้ ขึ้นอยู่กับว่าเราฝึกสมาธิด้วยวิธีแบบใด เพราะหากเราฝึกสมาธิแบบที่เป็นเพียงสมถะ เราก็จะเกิดปัญญาได้แต่เป็นปัญญาระดับโลกียะ เช่น ประสบการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับสมาธิ รู้ว่านิวรณ์เป็นอย่างไร จะกำจัดนิวรณ์แต่ละอย่างได้อย่างไร และอาจจะเกิดความรู้ที่พิเศษกว่านั้นคืออภิญญาต่างๆ เหาะได้ รู้ใจคนได้ ระลึกชาติได้ ตาทิพย์ เป็นต้น แต่ความรู้ต่างๆ เหล่านี้ล้วนเป็นความรู้ระดับโลกียะทั้งสิ้นครับ ยังไม่ใช่ปัญญาระดับโลกุตตระ ทำให้สำเร็จมรรค-ผล-นิพพานไม่ได้ ดั่งในพวกฤาษีและพราห์มในสมัยพุทธกาล หรือในศาสนาอื่น

แต่ถ้าหากเราฝึกสมาธิที่เป็นแบบให้สิ้นอาสวะได้ ก็จะแตกต่างกัน จะทำให้เกิดปัญญาแบบโลกุตตระขึ้นมา หยั่งรู้อริยสัจจ์ ทำให้สำเร็จอาสวักขยญาณ หลุดพ้นสำเร็จอริยบุคคลจนถึงอรหัตตผลได้ครับ

ทางแก้ไขของผู้ที่ฝึกสมาธิแบบสมถะ คือ หลังจากที่ได้ฝึกสมาธิไปแล้วจนจิตแนบแน่นลงเป็นฌาน ให้น้อมจิตนั้นมาเจริญวิปัสสนาต่อไป ทีนี้ปัญญาโลกุตตระจะเกิดขึ้น สำเร็จมรรค-ผล-นิพพานได้

ทางที่ดี เวลาเราปฏิบัติ ควรจะเพียรหมั่นศึกษาทั้งปริยัติ เช่น หมั่นอ่านหนังสือ เป็นต้น แต่ต้องให้พอดีไม่มากเกินไป และก็หมั่นฝึกสมาธิ และก็หมั่นเจริญวิปัสสนาไปด้วยควบคู่กัน ๓ อย่างนี้เสมอๆ ครับ เพราะแต่ละอย่างแม้ไม่บรรลุเราก็รู้ในระดับทฤษฏีมาก และหากบรรลุได้ก็จะเป็นผู้มีปัญญาแตกฉาน มีปัญญามากเลยครับ แตกฉานทั้งปริยัติและปฏิบัติ ส่งเสริมกันครับ

ขอให้เจริญในธรรม

ขอบพระคุณมากครับ
เดี๋ยวจะส่งที่อยู่ของเขาไปให้ทางอีเมลนะครับ
อนุโมทนา สาธุ ด้วยครับ

ถึงคุณ แมวขาวมณี ครับ
เมื่อเช้าเพื่อนข้าพเจ้า โทรมาบอกว่าได้รับหนังสือ
ทางเอก ของพระอาจารย์ ปราโมทย์ ปราโมชฺโช
ที่คุณแมวส่งมาให้แล้วนะครับ อุตส่าห์ส่งแบบลงทะเบียนด้วย
เขาฝากมาขอบคุณน่ะครับ

ปัญญาทั่วไปเป็นโลกียะปัญญา สามารถทำให้เกิดได้ 3 วิธี คือ

โดยการสดับตรับฟัง การศึกษาเล่าเรียน (สุตมยปัญญา)
โดยการคิดค้น การตรึกตรอง (จินตามยปัญญา)
โดยการอบรมจิต การเจริญภาวนา (ภาวนามยปัญญา)

จะเห็นว่า แม้แต่ภาวนามยปัญญา หรือสมาธิ ก็เป็นปัญญาระดับโลกียะเช่นกัน ส่วนโลกุตตรปัญญาเกิดขึ้นเมื่อเจริญวิปัสสนาหรือสติปัฏฐาน 4 ซึ่งโลกุตตรปัญญาจะดับกิเลสได้

โลกุตตรปัญญา มีอีกชื่อหนึ่ง คือ อธิปัญญา คือการปฏิบัติเพื่อเจริญปัญญาให้สูงขึ้นจนตัดกิเลสได้เด็ดขาด

ความจิงนะครับหนังสือของพระอาจารย์ปราโมทย์สามารถรับได้ทุกคนเลยครับ

ที่ห้องสมุดบ้านอารีย์ครับhttp://www.baanaree.netนอกจากนี้แล้วยังมีหนังสืออีกมากมายหลายเล่มฮะ

ขอบคุณมาก ๆ ค่ะ
แล้วเพิ่งจะมาบอกนะคะ หาอ่านแทบแย่แน่ะค่ะ
เดี๋ยวขอแว๊บไปดู ๆ หน่อย เล่มไหนน่าสนใจสุด

สาธุ

การนั่งสมาธิทำให้เกิดปัญญา... อันนี้ใช่นะเราว่า เพราะจากที่เราได้เคยคุยกับดร.อาจอง ท่านสามารถคิดค้นการร่อนลงของยานอวกาศสู่พื้นของดาวอังคารได้อย่างปลอดภัยตามที่เราทราบกันดี เพราะท่านนั่งสมาธิแล้วรู้วิธีการทำนั่นเอง... เพราะตะวันตกคิดค้นเรื่องนี้ไม่ได้ ท่านก็เลยคิดว่าถ้าใช้วิธีตะวันตกคงไม่ได้แน่ๆ ต้องใช้วิธีแบบตะวันออก คือสมาธิ ท่านปีนเขาไปนั่งสมาธิ(ยอดเขาอะไรจำไม่ได้ละลองหาอ่านดูนะ) ไปอยู่ที่นั่นประมาณห้าวัน พอคืนสุดท้ายท่านนั่งสมาธิจนนิ่งสงบ แล้วก็ทราบทันทีว่าจะทำอย่างไร จะคิดค้นอย่างไร... นั่นแหละคือผลจากสมาธิ

ท่านยังบอกอีกว่าท่านฝึกสมาธิตอนอายุ15 จากที่เคยเป็นเด็กเรียนได้ที่โหล่ที่สุด หลังจากฝึกสมาธิแล้วกลับทำให้สติปัญญาหลักแหลม สอบได้ที่หนึ่งเกือบทุกวิชา และสามารถสอบเข้ามหาวิทยาลัยดีๆได้ หาประวัติของท่านอ่านดูนะ ผลจากสมาธิทำให้ท่านได้กลายเป็นดร.อาจอง จนถึงทุกวันนี้

ข้อดีอีกอย่างของสมาธิ จะส่งผลในเรื่องของจิตว่าง เมื่อเรานั่งสมาธิปล่อยวางทุกสิ่งทุกอย่าง จิตเราก็จะว่าง พอจิตว่างแล้ว การคาดเดาอะไรต่างๆจะแม่นมาก... นั่นคือเมื่อจิตว่างแล้ว ก็ไม่มีอะไรมารบกวนจิตใจ... ความรู้สึกแรกของเราจึงถูกต้องเสมอๆ... ของเราเคยเป็นอยู่สองครั้งด้วยกันในวันเดียว... ถูกเป๊ะๆจนน่าประหลาดใจ.. นั่นคือผลของสมาธิแล้วทำให้จิตว่าง... ลองดูนะ