ขณะที่กำลังเผชิญหน้ากับ "ผลของกรรม"

หลีกเลี่ยง ไม่ได้..........เป็น ของธรรมดา.!



แต่ "ความเข้าใจ" มีหรือเปล่า.?

และ "เข้าใจ" ว่า อย่างไร........?



ถ้าหลีกเลี่ยงได้........................

แต่ "จิต" เป็นโทสะ หรือ โลภะ.

ก็เพราะว่า...."ปัญญา" ไม่เกิด.!



แต่ ทุกสิ่งทุกอย่าง ที่เกิดขึ้นมา.....ปรากฏ

ถ้า มี "เหตุปัจจัย"...."ปัญญา" ก็เกิดได้.?

เพราะฉะนั้น

"กุศลจิต" เกิดแทนที่ "อกุศล" ได้ทุกเมื่อ

..........................ถ้า "โยนิโสมนสิการ".!



หมายความว่า

"กุศลจิต" เกิดขึ้น แทน "อกุศลจิต" ได้

เพราะว่ามี "เหตุปัจจัย"


และ


"กุศลญาณ สัมปยุตจิต"

เกิดแทน

"กุศลญาณ วิปยุตจิต"

เมื่อ "สติ" ระลึก ตรง "ลักษณะ"

และ "ปัญญา" รู้ "สภาพธรรม"

ตามปกติ.......ตามความเป็นจริง.



จนถึงที่สุด.........


คือ ไม่ใช่ทั้ง "กุศลจิต" และ "อกุศลจิต"

แต่ เป็น "กิริยาจิต"

หลังจาก รับผลของกรรม คือ วิบากจิต


เมื่อ บรรลุอริยสัจจธรรม

เป็น "พระอรหันต์"



เพราะฉะนั้น

เริ่มจาก "ความเข้าใจ" ในชีวิตปกติ ประจำวันนี้เอง

ที่เป็น "ปัญญาต่าง ๆระดับ" ของแต่ละบุคคล.



อาศัย การฟัง........ฟัง ให้ เข้าใจ.!

ฟัง.....จนกว่าจะ เข้าใจ มากขึ้น ๆ



เข้าใจ สิ่งที่เกิดขึ้น ในชีวิตประจำวัน

ตามปกติ ตามความเป็นจริง............



และ ต้อง เข้าใจ "เหตุ"

ของสิ่งที่เกิดขึ้นนั้นด้วย.!



"ความเข้าใจ" ใน "เหตุ"

เป็นประโยชน์ เป็นเกาะ เป็นที่พึ่ง

มิฉะนั้น

ก็ต้องเวียนว่ายอยู่กับ โลภะ โทสะ โมหะ.



เพราะมี "กรรม" เป็น "เหตุ"

"กรรม" ทำให้เกิด "วิบาก"

"กรรม"

ทำให้เกิด "รูปธรรม" และ "นามธรรม"

"กรรม"....เป็น "เหตุ"

ทำให้เกิด....การเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การลิ้มรส

การกระทบสัมผัส และ การคิดนึก.....

ซึ่ง หมายถึง "วิบากจิต".....เป็น "ผล"



การรับ "ผล" ของกรรม

มาจาก "เหตุ" คือ กรรม.

เป็นเรื่องของกรรม

โดยตรง.!



เพราะ "เหตุ" คือ การสะสมอุศลกรรมมามาก

จึงเป็น "ปัจจัย" ให้เกิด "อกุศลวิบาก"มาก และ เกิดอยู่เรื่อย ๆ


แต่ อาศัย การฟังพระธรรม

จนเกิด "ความเข้าใจ" มากขึ้น ๆ

นี่คือ "เหตุ"

ที่จะทำให้ "กุศลจิต" เกิดแทนที่ "อกุศลจิต" ได้.



แทนที่ "อกุศลจิต" จะเกิดมาก หรือ เกิดนาน

ซึ่งก็เกิดได้...ไม่ใชไม่เกิด.!



แต่ว่า........เราสามารถที่จะ "เข้าใจความจริง" ได้.

ไม่ใช่ "การบังคับ"...........ไม่ให้ "อกุศลจิต" เกิด

แต่เป็น "การรู้" ว่า....ขณะนั้น "จิต" เป็น "อกุศล"



โลภะ โทสะ โมหะ ในชีวิตประจำวัน

บังคับบัญชาไม่ได้.!


แต่....."สะสมปัญญา" ได้


ศึกษาธรรม ฟังธรรม พิจารณาธรรม สนทนาธรรม

และ ประพฤติปฏิบัติธรรม ด้วย "ความเข้าใจถูก"


เพื่อ........"สะสมปัญญา"



เพราะฉะนั้น

แม้โลภะ โทสะ โมหะ จะเกิด

ก็เกิด ตามเหตุ ตามปัจจัย.


แต่ เราค่อย ๆ "เข้าใจ"

"ปัญญา" ค่อย ๆ เกิด.!



"ปัญญา"

ทำกิจหน้าที่ "ตามกำลัง" ที่มี

เราจะเห็นตามความจริง ว่า กำลังของปัญญา

มีน้อย หรือ มาก...?



เช่น ขณะที่โกรธ แล้วไม่สนใจอะไรทั้งนั้น

แสดงว่า "ปัญญา" ยังมีน้อย.



แต่ถ้าโกรธ แล้ว "เข้าใจ" ทันที ว่า

เพราะกำลังรับ "ผลของกรรม" คือ "อกุศลวิบาก"

ขณะที่ "เข้าใจ" อย่างนี้...............

ก็คือ ปัญญาเกิดแล้ว.



แม้จะเป็นเพียง "ชั่วขณะที่สั้นมากๆ" เท่านั้น

แต่ ก็ยังดีกว่าที่ "ปัญญา" จะไม่เกิดเลย.....?



"สติ"

ระลึก ตรง "ลักษณะ" ของ ปรมัตถธรรม เท่านั้น.


"ปัญญา"

รู้ ปรมัตถธรรม ที่ "สติ" ระลึก.


"สติ"

เกิดเพียงชั่วขณะที่สั้นนิดเดียว.


"สติสัมปชัญญะ"

ระลึก ตรง "ลักษณะ"ของปรมัตถธรรม

ที่กำลังปรากฏ เท่านั้น

โดยไม่ได้บังคับ ไม่ได้ต้องการ ไม่ได้สร้างขึ้น.




สภาพธรรมที่เกิด ปรากฏแล้ว ขณะนี้

คือ สิ่งที่ "สติ" ระลึก

และ "ปัญญา" รู้ สภาพธรรมนั้น ได้