"...ขณะที่อยู่เฉยๆ แม้มีตา มีสี มีเสียง มีหู มีกลิ่น มีจมูก มีรส มีลิ้น มีกาย...

แต่ขณะที่ไม่รู้อารมณ์ต่างๆ เหล่านี้...ขณะนั้น เป็น "ธัมมารมณ์" แล้ว

อารมณ์ใด ที่ไม่ปรากฏขณะที่กำลังเห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส กระทบสัมผัส

อารมณ์นอกจากนี้ คือ อารมณ์ที่ปรากฏทางใจ (ภาษาบาลี ใช้คำว่า ธัมมารมณ์)


แต่...ทางใจ สามารถรู้อารมณ์ได้ทุกอย่าง ไม่เว้นเลย

เข้าใจว่า..."ได้ยินแล้วคิด"

เป็นคำตอบที่ว่า..............


ขณะที่ "จิตได้ยิน" ต้องได้ยิน "เสียงที่ปรากฏ"

(ต้องเสียงที่ปรากฏด้วย)

ต้อง มีสิ่งที่ปรากฏทางหู คือ เสียง และจะต้องไม่หูหนวก ด้วย.


ส่วน จิตที่คิด........เกิดหลังจาก เสียงปรากฏแล้ว

ถ้า เสียงไม่ปรากฏ...จิต ก็ไม่คิดถึง "เสียงที่ได้ยินแล้วนั้น.

นี่คือความรวดเร็วของจิต จากได้ยิน แล้วคิด.! เป็นต้น

ทางอื่น ก็โดยนัยยะเดียวกัน...."