ความหมายของศีลข้อ 5 จากพจนานุกรมพุทธศาสตร์ พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต) (ใช้ผ่านทางลานธรรมได้เลย)

สุรา เหล้า, น้ำเมาที่กลั่นแล้ว
เมรัย น้ำเมาที่ยังไม่ได้กลั่น, น้ำเมาที่เกิดจากการหมักหรือแช่
มัชชะ ของเมา, น้ำที่ทำผู้ดื่มให้เมา หมายถึงสุราและเมรัย

สุราเมรยมัชชปมาทัฏฐานา เวรมณี เว้นจากน้ำเมา คือสุราและเมรัย อันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท

ไม่มีบัญญัติไว้ว่า ห้ามเสพสิ่งเสพติด เช่นบุหรี่ หมากพลู รวมถึง ผงชูรสที่ว่าด้วยนะครับ
หลังๆมานี้ เรามีลัทธิเชื่อกันโดยไม่ดูต้นสายปลายเหตุ บ้างก็ฟังคนนั้นคนนี้พูด พอเข้าหลักเข้าเกณฑ์หน่อย ก็ถือเอาเป็นบรรทัดฐานแทนคำสอนเนื้อแท้ของพระไตรปิฏก
เช่น หมากพลู บุหรี่ จริงอยู่ เป็นพิษภัยต่อร่างกายผู้เสพ ไม่ควรเสพ แต่ถ้ามองในแง่วินัยพระ ถามว่าพระเสพเข้าไป ผิดศีลข้อไหน ก็ไม่ใช่เครื่องดองของเมา ไม่ใช่สิ่งอันจะทำให้มึนเมาขาดสติ ไม่ได้ทำให้อยู่ในฐานที่ตั้งแห่งความประมาทตรงไหนเลย เพียงแต่เสพแล้วไม่ดีต่อร่างกาย แต่ไม่ผิดวินัย
แต่เดี๋ยวนี้ เชื่อกันมาตลอดว่า สูบบุหรี่ ฉันหมากฉันพลู ก็บอกว่าผิดศีล ศีลห้ายังรักษาไม่ได้เลย แต่ถามว่าศีลห้า ห้ามอะไรบ้าง ก็บอกได้ไม่ตรงกับที่พระพุทธเจ้าบัญญัติเอาไว้ ก็เลยพยายามพูดให้สิ่งที่ตนเองและกลุ่มคนโดยมากคิด ซึ่งเป็นแนวคิดที่ดี มาบัญญัติทับต้นฉบับจากพระพุทธเจ้าไปเลย

ทั้งหลายทั้งปวงเหล่านี้ ไม่ได้แปลว่าผมชอบ หรือสนับสนุนให้พระสูบบุหรี่ ฉันอาหารที่ทำจากผงชูรส เพราะเป็นอันตราย เป็นพิษเป็นภัยต่อองค์ท่าน แต่ด้วยความหวังดีในคำสอนของพระพุทธเจ้า ในเรื่องพระวินัยสิกขาบทต่างๆ ก็เลยอยากจะให้รู้เรื่องของพระวินัยจริงๆว่าเป็นอย่างไร จะได้เลิกคิดเลิกเชื่อโดยใช้ค่านิยม หรือคำนิยม ของสังคม หรือของสังคมบางกลุ่มมาเป็นตัวตัดสินพระวินัยพระนะครับ