ฌาน (ชาน) การเพ่งอารมณ์จนใจแน่วแน่เป็นอัปปนาสมาธิ, ภาวะจิตสงบประณีต ซึ่งมีสมาธิเป็นองค์ธรรมหลัก

ญาณ (ยาน) ความรู้, ปรีชาหยั่งรู้, ปรีชากำหนดรู้,


วิปัสสนาญาณ ญาณที่นับเข้าในวิปัสสนา หรือญาณที่จัดเป็นวิปัสสนา


วิปัสสนาปัญญา ปัญญาที่ถึงขั้นเป็นวิปัสสนา, ปัญญาที่ใช้ในการเจริญวิปัสสนา คือ ปัญญาที่พิจารณาเข้าใจสังขารตามความเป็นจริง


ถ้าใช้ไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญา เทียบ ศีล= ศีล ฌาน = สมาธิ ญาณ = ปัญญา

จิตใจ มันเป็นนามธรรม มองไม่เห็นหยิบจับไม่ได้ ต่างจากวัตถุสิ่งของเราหยิบไปตั้งตรงนั้นวางตรงนี้ได้ดังใจต้องการ แต่จิตใจไม่เลย ทำอย่างนั้นไม่ได้ ดังนั้น ตนเองจะต้องทำต้องฝึกบ่อยๆ แล้วมันก็ยากเอาการอยู่ ไม่ง่ายเหมือนเราปอกกล้วยหอมสุกๆหรอก คิกๆๆ

คุณ ลุงสมาน เขียน


ใช่ค่ะ ใช่ !!ที่นางพูด นางพูด ในลักษณะ แบบที่คุณลุงสมานเขียนมา !!
นางบอกว่า อาจารย์บอกว่า พอจิตนิ่งแล้ว ให้พิจารณา ตรงนี้หล่ะค่ะ ที่เต้ไม่เข้าใจ
พิจารณา ในขณะที่จิต เข้าสู่สมาธิ ทำยังไงคะ ไม่เข้าใจจริงๆคะ !!
ถามนาง นางก้อบอกว่า นางก้อไม่รู้ !!
คำว่า พิจารณา ให้เห็นความไม่เที่ยง ในขณะที่จิต เป็นสมาธิ !
( ไม่เข้าใจ จริงๆลยค่ะ ) แล้วเราจะเอาจิต ของเราไปจับ ที่ไหนคะ !!
เคยทดลองทำ แต่มีความรู้สึกว่า เหมือน เป็นการมโน เหมือนไปบังคับจิต !!
ขอคำแนะนำ ตรงนี้ด้วยค่ะ

ทุกอย่างที่ผ่านไปแล้วจะไม่กลับมาเกิดอีก
พิจารณาสิ่งใหม่เวลาใหม่เฉพาะตนซึ่งหน้า
ความมีสติไม่ใช่อยู่ดีๆจะคิดเองได้ต้องพึ่งคำ
ที่เป็นคำวาจาสัจจะของพระพุทธเจ้าในการคิด
เพราะปกติไม่เข้าใจตามคำสอนแต่เป็นการคิดไปเอง
ไม่มีทางที่จะคิดเองได้ค่ะต้องคิดตามคำสอนของตถาคต
ถ้ายังไม่เคยรู้ไม่เคยเข้าใจเลยว่าทรงสอนให้ระลึกตามคำไหน
ตราบนั้นก็ไม่สามารถเข้าถึงความจริงได้ค่ะการติดสมาธิคือแบบนี้ค่ะ
เคยนั่งแล้วสงบก็อยากไปนั่งอีกเพื่อสงบแบบเดิมที่อยากได้กลายเป็น
ความไม่รู้ที่ปิดกั้นด้วยการบังคับเพื่อให้เป็นไปตามที่อยากได้โดยจดจ้อง
สมถกรรมฐานเป็นไปเพื่อลดความคิดฟุ้งซ่านรำคาญเท่านั้นไม่ทำให้เกิดปัญญา
ส่วนวิปัสสนานั้นจำเป็นต้องศึกษาคำสอนให้เข้าใจสภาพธรรมที่ปรากฏครบ6ทาง
โดยรอบรู้ทุกคำไม่ใช่การบริกรรมพุทโธแต่เป็นการพึ่งคำสอนที่เกิดจากเข้าใจความจริง
ต้องอาศัยการฟังเพื่อให้สติปัญญาค่อยๆเจริญขึ้นทีละน้อยบ่อยๆตรงขณะต่อเนื่องจนแน่ใจ
ในความแม่นยำต่อความจริงที่กำลังปรากฏกับสติปัญญาซึ่งไม่ใช่การคิดเอาเองแต่อาศัยฟังเสียง
เพื่อคิดถูกตามตรงคำตรงความจริงตรงสัจจะที่กำลังมีที่กายใจตนเองตามไปด้วยจนกว่าจะตรงที่กายใจตนมี
ไม่ใช่การกะเกณฑ์เจาะจงว่าต้องรู้เร็วๆได้ตามใจอยากแต่การรู้ตามต้องเป็นการตามฟังเสียงเข้าใจถูกตามได้

จิตที่ได้ฌานมันจะแนบแน่นอยู่่ในองค์ฌาน มันจะสงบเพราะปราศจากนิวรณ์ ๕
เรียกว่าเข้าถึงทางตัน เลยเข้าใจว่าบรรลุแล้ว อย่างเช่น อาฬานดาบส และอุทกดาบส เป็นต้น
เมื่อเป็นเช่นนั้นให้ออกจากฌานเสีย แล้วใช้ฌานที่ได้นั้นแหละเอามาเป็นบาทฐาน
ในการพิจารณา เจริญวิปัสสนาญาน ให้เห็นเป็นไตรลักษณ์ สำหรับผู้ที่ใช้ฌานเป็นบาทฐาน
ในการเจริญวิปัสสนานั้นผู้นั้นจะง่ายแก่การบรรลุธรรมชั้นสูง เพราะได้ละนิวรณ ๕ ไปตั้งแต่
ขั้นฌานนัันแล้ว ขอจงเจริญในธรรมขั้นต่อไปครับ

เห็นด้วยกับลุงหมาน..

แต่คนฟังอาจจะงง..ว่า..จะใช้เป็นบาทฐานวิปัสสนายังงัย..

ที่งง...อาจเพราะ...คิดไม่ออก..ว่า..จะใช้เป็นฐานยังงัย..(คิดถึงวิธีการใช้)

ถ้า งง ...กระผมแนะนำว่า..ไม่ต้องนึกถึง..คำคำนี้..ไปเลย..ครับ..จะได้ไม่ต้องพะวงถึงเรื่องวิธีการ..

ให้..ใช้การพิจารณา..ไปเลยครับ...ไม่ต้องมาคำนึงถึงวิธีการใช้เป็นบาทฐานให้..งง..

ไม่น่าจะงงนัครับคุณกบ เพียงแค่เราถอยออกจากฌานเสียคือเลิกบริกรรม
แล้วก็มาพิจารณาฌานที่ได้นั่นแหละให้เห็นว่าฌานนี้นำม่เที่ยงเป็นทุกข์ เป็นอนัตตา
ในความหมายก็คือพิจารณาฌานที่ได้นั่นให้เห็นเป็นไตรลักษณ์ จะเข้าถึงความจริงครับ

การที่อยู่ฌานก็เหมือนกบอยู่ในกะลาครับ

ออกจากฌานมาพิจารณาฌานที่ได้ คล้ายๆในภาพนี้แหละครับ

ต้องฝึกต้องทำจริง ทำทำติดต่อกันทุกวัน วันละไม่น้อยกว่า ๑๐ ชม. อย่างน้อยๆ ๓ เดือนขึ้นไป อิอิ นั่นล่ะพอรู้พอบอกตนเองได้บ้าง ว่าแหม แม่จ้าวโวย มันไม่ง่ายเลยนะ ยังครับยัง ยังนี่แค่เริ่มต้น ยังต้องไปต่ออีกเป็นปีๆทีเดียว

เพื่อให้เห็นภาพ เอาการฝึกลิงป่าเทียบ ดู

https://www.youtube.com/watch?v=Z9O-Wzvijss

คิกๆๆ

คุณกบ ฯเขียน



คุณกบ ฯ พูดแบบรู้ว่า ปัญญา ของเราอยู่ระดับไหน
กำลังคิด อยู่เลยค่ะว่า ถ้าว่างจะไปค้นหา เพื่อทำความเข้าใจกับคำนี้
เราจะไม่ค่อย กล้าคุยเรื่องธรรมะ หรือไปเรียน ธรรมะกับคนอื่นๆ
เพราะ ผู้รู้ คนอื่น ๆ ไม่รู้ ระดับ ปัญญา ของเราอยู่ ระดับไหน
มีแค่ เพื่อน ๆ ในเว๊บ นี้ เท่านั้นค่ะ ที่รู้