สมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร)

ตอบเมื่อ: 11 ก.พ.2007, 3:40 pm

ประวัติและปฏิปทา
สมเด็จพระมหาธีราจารย์
(นิยม ฐานิสฺสโร)

วัดชนะสงคราม ราชวรมหาวิหาร
แขวงชนะสงคราม เขตพระนคร กรุงเทพฯ

๏ อัตโนประวัติ

พระเดชพระคุณท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร) กรรมการมหาเถรสมาคม, เจ้าคณะใหญ่หนกลาง และเจ้าอาวาสวัดชนะสงคราม แขวงชนะสงคราม เขตพระนคร กรุงเทพฯ แม้จะดูเป็นพระมหาเถระที่เคร่งขรึม พูดจาตรงไปตรงมา แต่ด้วยวัตรปฏิบัติอันงดงามของท่าน มิเคยสักครั้งที่จะทำให้ศรัทธาสาธุชนถดถอยลง ยิ่งเมื่อได้สนทนาใกล้ชิดแล้ว จะได้รับรู้และสัมผัสถึงความเมตตา ต่างประทับใจในวัตรปฏิบัติแก่บรรดาศิษยานุศิษย์ทุกคนที่ได้เคารพกราบไหว้

พระเดชพระคุณท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระมหาธีราจารย์ มีนามเดิมว่า นิยม จันทนินทร เกิดเมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ พุทธศักราช 2466 ตรงกับวันจันทร์ ขึ้น 7 ค่ำ เดือน 3 ปีกุน ณ บ้านท่าหิน ต.ธนู อ.อุทัย จ.พระนครศรีอยุธยา โยมบิดาชื่อ นายโหร่ง จันทนินทร โยมมารดาชื่อ นางฮิ่ม จันทนินทร

๏ การศึกษาเบื้องต้น

เมื่ออายุได้ 7 ขวบ เรียนหนังสือวัด ประถม ก กา และมูลบทบรรพกิจ ในสำนักเจ้าอธิการอุ่น วัดหันตรา ต.หันตรา อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา จนจบชั้นประถมปีที่ 4

อายุ 13 ปี โยมบิดาได้นำไปฝากเรียนนักธรรมบาลี ณ สำนักเรียนวัดตองปุ ต.บ้านเกาะ อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา

๏ การบรรพชาและอุปสมบท

ต่อมา อายุได้ 14 ปี โยมบิดาได้นำไปบรรพชาเป็นสามเณร ณ วัดกระสังข์ ต.ธนู อ.อุทัย จ.พระนครศรีอยุธยา เมื่อวันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ.2479 โดยมีพระเทพวงศาจารย์ (ขณะดำรงสมณศักดิ์ที่พระครูโบราณคณิสสร) วัดตองปุ จ.พระนครศรีอยุธยา เป็นพระอุปัชฌาย์

ครั้นอายุครบ 22 ปีบริบูรณ์ ได้เข้าพิธีอุปสมบทเป็นพระภิกษุ ณ พัทธสีมาวัดพระญาติการาม ต.ไผ่ลิง อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา เมื่อวันที่ 10 มีนาคม พ.ศ.2487 โดยมีพระเทพวงศาจารย์ (ขณะดำรงสมณศักดิ์ที่พระโบราณคณิสสร) วัดพนัญเชิง ต.คลองสวนพลู อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา เป็นพระอุปัชฌาย์, พระครูสาธุกิจการี (ขม) วัดประดู่ทรงธรรม ต.ไผ่ลิง อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระครูอุทัยคณารักษ์ (ใหญ่ ติณณสุวัณโณ) วัดสะแก ต.ธนู อ.อุทัย จ.พระนครศรีอยุธยา เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับนามฉายาว่า “ฐานิสฺสโร” มีความหมายว่า “ผู้มีฐานะอันยิ่งใหญ่”

ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ เป็นพระมหาเถระที่ใฝ่ศึกษาเล่าเรียนพระปริยัติธรรมอย่างยิ่งยวด เมื่อปี พ.ศ.2486 สอบไล่ได้นักธรรมชั้นเอก ในสำนักเรียนวัดราชบุรณะ และปี พ.ศ.2498 จบเปรียญธรรม 9 ประโยค ในสำนักเรียนวัดสระเกศฯ ถือเป็นสหายธรรมศิษย์รุ่นพี่รุ่นน้องกับ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ) วัดสระเกศฯ กรุงเทพฯ และ สมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ (ช่วง วรปุญฺโญ) วัดปากน้ำภาษีเจริญ กรุงเทพฯ

สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ) วัดสระเกศฯ

สมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ (ช่วง วรปุญฺโญ) วัดปากน้ำ

๏ ลำดับงานปกครองคณะสงฆ์

พ.ศ.2490 เป็นกรรมการตรวจข้อสอบนักธรรม-บาลีสนามหลวง

พ.ศ.2500-2502 เป็นครูสอนนักธรรมชั้นเอก สำนักเรียนวัดสามพระยา

พ.ศ.2508 เป็นเจ้าคณะภาค 13, เจ้าอาวาสวัดชนะสงคราม และพระอุปัชฌาย์วิสามัญ

พ.ศ.2509 เป็นเจ้าสำนักเรียนพระปริยัติธรรมวัดชนะสงคราม

พ.ศ.2529 เป็นกรรมการมหาเถรสมาคม

พ.ศ.2534 เป็นเจ้าคณะใหญ่หนใต้

พ.ศ.2539 เป็นเจ้าคณะใหญ่หนกลาง

๏ ลำดับสมณศักดิ์

พ.ศ.2505 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระปริยัติโสภณ

พ.ศ.2507 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชโมลี

พ.ศ.2511 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพโสภณ

พ.ศ.2515 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมปิฎก

พ.ศ.2530 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นเจ้าคณะรองหิรัญบัฏ หรือรองสมเด็จพระราชาคณะที่ พระธรรมวโรดม

เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ.2535 เนื่องในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 65 พรรษา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็นสมเด็จพระราชาคณะชั้นสุพรรณบัฏที่ “สมเด็จพระมหาธีราจารย์ พรหมวิหารวราธิมุต วิสุทธศีลาจารนิวิฐ พิพิธกิจจานุกิจโกศล วิมลหิตานุหิตดิลก ตรีปิฎกบัณฑิต มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี อรัญวาสี” อันมีความหมายเป็นมงคลนามว่า “ครูผู้เป็นมหาปราชญ์”

(มีต่อ 1)

ตอบเมื่อ: 31 ธ.ค.2010, 9:08 am

พระพุทธนรสีห์ตรีโลกเชฏฐ์ฯ พระประธานในพระอุโบสถ วัดชนะสงคราม

๏ วัดชนะสงคราม

สาธุชนที่เคยมีโอกาสไปที่วัดชนะสงคราม จะพบเห็นสภาพภายในวัด แลดูสะอาดตา จัดวางสิ่งต่างๆ ได้เป็นระเบียบ ไม่มีของวางระเกะระกะ

วัดชนะสงครามที่งดงามแก่สายตาคนทั่วไปในเวลานี้ ล้วนเกิดจากวิริยะอุตสาหะ และมันสมองของท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ เป็นที่ตั้ง พระภิกษุ-สามเณร ทุกรูปปฏิบัติตามกฎระเบียบอย่างเคร่งครัด สวดมนต์ทำวัตรเช้า-เย็น วางตนสำรวมอินทรีย์งดงามสมเป็นศาสนทายาท

รอบพระอุโบสถ มีการจัดตั้งศาลาทำเป็นห้องเรียนศึกษานักธรรม-บาลีอย่างเป็นระบบ จึงมิน่าแปลกใจว่าสำนักเรียนของสมเด็จวัดชนะฯ มีชื่อเสียงโด่งดัง ในปีหนึ่งๆ มีพระภิกษุ-สามเณรสอบได้จำนวนมาก

๏ การเผยแผ่หลักธรรมคำสอน

ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ วัดชนะสงคราม จะแสดงพระธรรมเทศนาในโบสถ์ทุกวันพระ เวลา 09.30 น. เป็นประจำมิเคยขาด โดยในวันพระจะไม่รับกิจนิมนต์ข้างนอก ยกเว้นงานพระราชพิธีเพียงอย่างเดียว

ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ไม่เคยปิดกั้นสำหรับญาติโยมที่ขอเข้าพบ ท่านไม่เคยถือตัว ใครมาก่อนพบก่อน ใครมาทีหลัง ต้องนั่งรอพบทีหลัง

ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ สนทนาธรรมกับญาติโยมทุกคนอย่างไม่ถือยศถือองค์ วางตัวปกติ สำรวม สง่างาม เป็นบุญตาและบุญใจของผู้พบเห็น ใครมากราบไหว้ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ได้ทั้งนั้น ท่านไม่ห้าม ท่านวางตัวอย่างเท่าเทียมกันหมดทุกชนชั้นวรรณะ ข้อธรรมคำสอนของท่านถือว่าศักดิ์สิทธิ์ เตือนสติผู้อ่านได้ยั้งคิดทุกยาม อาทิ “รู้ขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ สุจริต คบมิตรดี เลี้ยงชีวีพอประมาณ” เป็นต้น

นอกจากนี้ ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ยังได้ลิขิตหนังสือ “ตำนานพระปริตร” ซึ่งเป็นหนังสือที่มีสาระเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาโดยตรง อรรถาธิบายแก่นธรรมแห่งพุทธองค์สู่พุทธศาสนิกชน รวมทั้งพระภิกษุ-สามเณรทั่วไป อาทิ ในบทนมัสการ ท่านลิขิตข้อความสั้นๆ แต่ได้ใจความว่า “ก่อนจะเริ่มกิจกรรมทางพระศาสนาจะต้องตั้งนโม 3 จบ ไม่ว่าจะเป็นการใดๆ ทั้งนั้น แม้ที่สุดถวายสังฆทานก็ต้องเริ่มด้วยนโม 3 จบก่อน”

สมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร)

๏ การปกครองคณะสงฆ์

ในฐานะเจ้าคณะใหญ่หนกลาง ท่านถือหลักให้ผู้อยู่ในปกครองทุกคนสำนึกในหน้าที่ ประพฤติดีถูกต้อง ยกย่องสรรเสริญ ประพฤติผิดต้องลงโทษตามแต่กรณี ไม่มีละเว้น

ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ได้กล่าวปรารภเป็นข้อคิดเตือนใจสาธุชนว่า “หลวงพ่อเชื่ออยู่อย่างหนึ่งว่าถ้าเราทำอะไรอย่างบริสุทธิ์ใจแล้วก็จะเจริญงอกงาม แต่ถ้าไม่บริสุทธิ์ใจ ต้องดูกันต่อไปว่าจะเป็นอย่างไรในผลสุดท้าย เราต้องเชื่อในคำสอนของพระพุทธองค์เป็นสำคัญ”

ข้อธรรมคำสอนของท่านถือว่าศักดิ์สิทธิ์ เตือนสติให้ผู้ฟังผู้อ่านได้ระลึกถึงเตือนสติทุกยาม

แม้ทุกวันนี้ ด้วยภาระหน้าที่อธิบดีสงฆ์วัดชนะสงคราม, เจ้าคณะใหญ่หนกลาง และกรรมการมหาเถรสมาคม ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ได้ทุ่มเทอุทิศงานสนองพระพุทธศาสนาและคณะสงฆ์ไทยอย่างมิรู้เหน็ดเหนื่อย ยังคงทำงานหนัก จำวัดดึก เพื่อตรวจตรางานทุกชิ้นอย่างละเอียดรอบคอบ ตรวจทุกตัวอักษร ดังคำปรารภที่ว่า “เราเป็นพระเถระผู้ใหญ่ ไม่ได้สบายอย่างที่คิด ต้องทำงานหนักหลายสิบเท่า ผิดเป็นไม่ได้ เป็นพระผู้ใหญ่มีหน้าที่ดูแลงานคณะสงฆ์ เขามอบหมายหน้าที่ให้ก็ต้องทำ ต้องทำให้ดี คนอื่นจะว่ากล่าวติเตียนเราไม่ได้”

สมกับเป็นร่มโพธิ์ร่มไทรของวัดชนะสงครามและพุทธบริษัททั้งหลาย

๏ งานเจริญอายุครบรอบ 86 ปี

ในวันพุธที่ 11 กุมภาพันธ์ พุทธศักราช 2552 นี้ ถือเป็นวาระอันมงคลฤกษ์อีกคราหนึ่งที่ ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร) ได้เจริญอายุครบรอบ 86 ปี เหล่าคณะศิษยานุศิษย์ผู้ใกล้ชิดและญาติโยมผู้เลื่อมใสในพระมหาเถระแห่งวัดชนะสงคราม ต่างร่วมใจกันจัดงานมุทิตาจิตสักการะฉลองอายุวัฒนมหามงคล เป็นประจำทุกปี ไม่มีงานเลี้ยงใหญ่โต เน้นที่ความเรียบง่ายเป็นสำคัญ

ช่วงเช้าตักบาตรพระภิกษุสามเณร เลี้ยงอาหารผู้มาร่วมงาน ช่วงสายแขกบุคคลสำคัญและพุทธศาสนิกชนทั่วไปเข้าถวายมุทิตาจิตสักการะตามลำดับ มีพิธีเจริญพระพุทธมนต์ภายในพระอุโบสถ เป็นงานครั้งเดียวในรอบปี จึงเป็นกาลอันสมควรที่จะได้ร่วมกันถวายมุทิตาสักการะอย่างยิ่ง

นางจุฬารัตน์ บุณยากร ผอ.สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (ในขณะนั้น)
ได้เข้าน้อมถวายสักการระ เนื่องในงานฉลองอายุวัฒนมงคล 86 ปี
ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร) ณ วัดชนะสงคราม

บรรยากาศในงานฉลองอายุวัฒนมงคล 86 ปี เมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2552
ของท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร) ณ วัดชนะสงคราม

(มีต่อ 2)

ตอบเมื่อ: 12 มี.ค.2011, 8:42 am

๏ การมรณภาพ

.............................................................

♥ คัดลอกมาจาก ::
หนังสือพิมพ์ข่าวสด หน้า 1 คอลัมน์ มงคลข่าวสด
วันที่ 11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2550 ปีที่ 16 ฉบับที่ 5918
♥ ขอกราบขอบพระคุณที่มาของรูปภาพทุกแหล่ง

ตอบเมื่อ: 12 มี.ค.2011, 8:43 am

กระทู้ในบอร์ดใหม่

ประวัติและปฏิปทาสมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร)
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=13&t=27202