พระธรรมไตรโลกาจารย์ (หลวงปู่รักษ์ เรวโต)

ตอบเมื่อ: 28 มิ.ย.2007, 11:48 am

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน-พระธรรมไตรโลกาจารย์ (หลวงปู่รักษ์ เรวโต)

ประวัติและปฏิปทา
พระธรรมไตรโลกาจารย์
(หลวงปู่รักษ์ เรวโต)

วัดศรีเมือง
ต.ในเมือง อ.เมือง จ.หนองคาย

๏ อัตโนประวัติ

พระธรรมไตรโลกาจารย์ (หลวงปู่รักษ์ เรวโต) อดีตที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค 9 (ธรรมยุต), อดีตเจ้าอาวาสวัดศรีเมือง ต.ในเมือง อ.เมือง จ.หนองคาย และผู้ก่อตั้งโรงเรียนสอนพระปริยัติธรรม แผนกบาลี เป็นแห่งแรกของเมืองหนองคาย เป็นพระสังฆาธิการที่มีความเคร่งครัดในธรรมวินัยอย่างสูง แต่กอปรด้วยปฏิปทาและจริยวัตรอันงดงาม มีใจเอื้ออารีต่อคณะศิษยานุศิษย์และพุทธบริษัททั้งหลาย

พระธรรมไตรโลกาจารย์ มีนามเดิมว่า รักษ์ มีวรรณดิษฐ์ เกิดเมื่อวันที่ 17 เมษายน พุทธศักราช 2450 ณ บ้านขุนตรา ต.ศรีฐานเหนือ อ.เมือง จ.นครเวียงจันทน์ ประเทศลาว (ในสมัยนั้น)

๏ การศึกษาเบื้องต้น

เมื่ออายุได้ 5 ขวบ ด.ช.รักษ์ได้เรียนหนังสือไทยและหนังสือลาว ที่บ้านกับบิดา รวมทั้งได้เรียนหนังสือธรรม-หนังสือขอมเพิ่มเติม จึงมีความรู้เทียบชั้นประถมศึกษาปีที่ 4

ต่อมาได้เรียนภาษาฝรั่งเศสที่โรงเรียนวัดจันทบุรี ต.ในเมือง อ.เมือง จ.นครเวียงจันทน์ ประเทศลาว (ในสมัยนั้น) อันเป็นโรงเรียนที่สอนเฉพาะพระภิกษุสามเณรเท่านั้น

๏ การบรรพชาและอุปสมบท

แต่เรียนอยู่เพียง 1 ปี มีเหตุขัดข้องบางประการต้องเลิกเรียน บิดาจึงนำไปบรรพชาเป็นสามเณร ณ วัดขุนตรา ต.ศรีฐานเหนือ อ.เมือง จ.นครเวียงจันทน์ โดยมีพระอธิการคำหล้า เป็นพระอุปัชฌาย์

สามเณรรักษ์มีโอกาสได้เรียนบาลีกับท่านอาจารย์มหาแก้ว ที่วัดจันทบุรี เป็นเวลา 3 ปี

พ.ศ.2465 สามเณรรักษ์มีความประสงค์จะเข้าไปเรียนพระปริยัติธรรมที่กรุงเทพฯ ต้องเดินทางไปพร้อมคณะพ่อค้าเมืองหนองคายที่นำสิ่งของเข้าไปขายในเมืองหลวง

ครั้นเดินทางถึงเมืองบางกอก ได้กราบถวายตัวเป็นศิษย์กับท่านเจ้าคุณพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท) เมื่อครั้งดำรงสมณศักดิ์ที่ “พระธรรมธีรราชมหามุนี” เจ้าอาวาสวัดบรมนิวาสราชวิหาร ก่อนขอทำญัตติกรรมเป็นธรรมยุต โดยมีท่านเจ้าคุณพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท) เป็นพระอุปัชฌาย์

พ.ศ.2468 สามเณรรักษ์ สอบได้นักธรรมชั้นตรีและเปรียญธรรม 3 ประโยค

ครั้นเมื่ออายุครบ 21 ปีบริบูรณ์ ได้เข้าพิธีอุปสมบทเป็นพระภิกษุ เมื่อวันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ.2470 ณ พัทธสีมาวัดบรมนิวาสราชวิหาร ต.ถนนรองเมือง อ.ปทุมวัน จ.พระนคร (ปัจจุบันคือ แขวงรองเมือง เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร) โดยมี ท่านเจ้าคุณพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท) เมื่อครั้งดำรงสมณศักดิ์ที่ พระธรรมธีรราชมหามุนี เป็นพระอุปัชฌาย์, พระอมราภิรักขิต (ชัย ชิตมาโร) เป็นพระกรรมวาจาจารย์, พระครูวินัยธร (ท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺโต) เป็นพระอนุสาวนาจารย์ และ เจ้าจอมมารดาทับทิม วังมหานาค (สะพานขาว) เป็นผู้ถวายความอุปถัมภ์ในการอุปสมบท

พระรักษ์ ได้ทำการศึกษาบาลีไวยากรณ์ และพระธรรมบทจนเชี่ยวชาญ ครั้นเมื่อปี พ.ศ.2472 ท่านเดินทางมาทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้บิดาที่ล่วงลับ ณ นครเวียงจันทน์ ประเทศลาว

เมื่องานอุทิศส่วนกุศลแล้วเสร็จ เจ้าเมืองคำผา ญาติฝ่ายมารดา ได้ขอให้ท่านมาเป็นครูสอนบาลีอยู่ทางนครเวียงจันทน์ พระรักษ์ได้ขออนุญาตและกราบลาท่านเจ้าคุณพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท) ก่อนเดินทางกลับถึงนครเวียงจันทน์ อยู่จำพรรษาที่วัดจันทบุรี ต.ในเมือง อ.เมือง จ.นครเวียงจันทน์ 1 พรรษา

พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท)

พระธรรมเจดีย์ (หลวงปู่จูม พนฺธุโล)

๏ วิทยฐานะและงานการศึกษาพระปริยัติธรรม

พ.ศ.2474 พระรักษ์ได้รับการแต่งตั้งจาก พระเดชพระคุณท่านเจ้าคุณพระธรรมเจดีย์ (หลวงปู่จูม พนฺธุโล) เจ้าคณะมณฑลอุดรธานี และเจ้าอาวาสวัดโพธิสมภรณ์ ต.หมากแข้ง อ.เมือง จ.อุดรธานี ให้เป็นอาจารย์สอนบาลีไวยากรณ์ที่วัดโพธิสมภรณ์ เป็นเวลา 2 ปี

พ.ศ.2476 พระครูศีลสารวิสุทธิ์ เจ้าคณะจังหวัดหนองคาย ฝ่ายมหานิกาย ได้เดินทางไปยังวัดโพธิสมภรณ์ เพื่อขอให้พระรักษ์ไปทำหน้าที่เป็นอาจารย์สอนบาลีไวยากรณ์ ที่ จ.หนองคาย ประจำอยู่ที่วัดศรีเมือง หรือวัดเมืองหนอง ซึ่งเป็นวัดธรรมยุตแห่งแรกในจังหวัดหนองคาย

พระรักษ์ได้จัดตั้งโรงเรียนบาลีไวยากรณ์ขึ้นเป็นครั้งแรก โดยมีพระภิกษุ-สามเณร เข้ามาศึกษาเล่าเรียนหลายรูป

พระธรรมไตรโลกาจารย์ มีความรู้พิเศษรอบด้าน อาทิ ภาษาฝรั่งเศส, วิชาการไฟฟ้า เครื่องจักรกล และก่อสร้าง เป็นต้น ส่วนวิทยฐานะในทางสงฆ์ อาทิ นักธรรมชั้นเอก, เปรียญธรรม 4 ประโยค การเทศนาอบรมประชาชนในเรื่องศีลธรรม ความชำนาญการในการเป็นครูสอนบาลีไวยากรณ์กว่า 30 ปี

๏ ลำดับสมณศักดิ์

พ.ศ.2490 เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระวิชัยมุนี

พ.ศ.2500 เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชบัณฑิต

พ.ศ.2510 เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพบัณฑิต

พ.ศ.2521 เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมไตรโลกาจารย์

เมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม 2531 ดำรงตำแหน่งเป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค 9 (ธรรมยุต)

๏ การมรณภาพ

พ.ศ.2547 พระธรรมไตรโลกาจารย์ ได้ละสังขารลงอย่างสงบ สิริอายุรวมได้ 98 พรรษา 77 ท่ามกลางความเศร้าสลดและความอาลัยเป็นอย่างยิ่งของบรรดาคณะศิษยานุศิษย์ชาวจังหวัดหนองคายและพุทธศาสนิกชนทั่วไป ทั้งนี้ ชาวจังหวัดหนองคายได้จัดพระราชทานเพลิงศพอย่างสมเกียรติ เพื่อร่วมไว้อาลัยและรำลึกถึงคุณงามความดี

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน กราบนมัสการ พระธรรมไตรโลกาจารย์ (หลวงปู่รักษ์ เรวโต)
เมื่อครั้งท่านเจ้าคุณฯ มาเยี่ยมเยียนหลวงตามหาบัว ณ วัดป่าบ้านตาด อ.เมือง จ.อุดรธานี
เพราะถึงใจในการช่วยชาติขององค์หลวงตามหาบัว จึงมาเยี่ยมเยียนให้กำลังใจ

.............................................................

คัดลอกเนื้อหามาจาก ::
หนังสือพิมพ์ข่าวสด หน้า 31
คอลัมน์ อริยะโลกที่ 6 โดย ประภาพร สอนราช
วันที่ 17 กันยายน พ.ศ. 2548 ปีที่ 15 ฉบับที่ 5406
ขอกราบขอบพระคุณที่มาของรูปภาพทุกแหล่ง

ตอบเมื่อ: 15 พ.ย.2009, 9:23 am

กระทู้ในบอร์ดใหม่

ประวัติและปฏิปทาพระธรรมไตรโลกาจารย์ (รักษ์ เรวโต)
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=13&t=20001

ประมวลภาพ “พระธรรมไตรโลกาจารย์ (รักษ์ เรวโต)”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=38&t=42922